نسبت‌سنجی رهبری و واقعیت سیاسی در نظام معرفتی اندیشه امام خمینی

نویسندگان

  • محمدعلی نظری دانشجوی دوره دکتری اندیشه سیاسی در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران ، ایران
چکیده مقاله:

 تحولات سیاسی مستقیماً زیر تأثیر چارچوب­‌‌های معرفتی کنشگران در روند تجربیات و زندگی واقعی در جامعه و سیاست هستند. رهبری را می­توان مهم‌‌ترین کنشگر در پویش تحولات سیاسی دانست. اهمیت رهبری در صورت تقبل هم‌زمان شأن رهبری سیاست و نظریه­پرداز سیاسی مسجل می­شود. امام خمینی این دو شأن هم‌زمان را داشت. قالب­‌‌های معرفتی و روند رهبری سیاسیِ ایشان این امر را پیش­رو می­گذارد که هم واقعیت برای تطابق با الگوی معرفتی ایشان تغییر کرد و هم بخش­هایی از الگویی معرفتی و رهبری با واقعیت­‌‌های سیاسی معاصر تطابق یافته­اند. به همین دلیل به مشروعیتِ مشارکت مردم در سیاست و برسازی مردم­سالاری دینی رأی داده­اند. این وضعیت سبب تغییرِ نظام معرفتیِ ایشان و بدنه نیرو‌‌های سیاسی، ساختارسازی و تغییر نهادی در سیاست، تقسیم سیاسی معرفت و نوعی تنوع و تفاوت در آگاهی سیاسی شده است. در این چارچوب، مسئله محوری این پژوهش به نسبت رهبری و واقعیت سیاسی در نظامِ معرفتیِ امام خمینی مربوط می­شود. پرسش اصلی ما این است که چگونه نظام معرفتی اندیشه امام خمینی به رهبری ایشان و روند تحولات عینی سیاسی ایران و واقعیت آن شکل و جهت می­داده است. عمده­‌ترین پاسخ ما نیز این است که نظام معرفتی معطوف به سیاست در تعامل با فرایند عملی و واقعیِ استقرار جمهوری اسلامی، با کمک به تشکیل ساختار‌‌های نهادی جدید، تقسیم و ساختار سیاسیِ تقسیم معرفت به ذخایر معرفتی نظام سیاسی و نخبگان انقلابی جمهوری اسلامی شکل داده و از این طریق روند تحولات عینی را شکل می­داده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

وجوب حفظ نظام اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

به‌دلیل اطلاق حق حاکمیت به خداوند متعال در تفکر شیعی، نظام سیاسی در اسلام توحیدی است. چون اصل و پایه حفظ اسلام است و در‌واقع تمایزی بین اسلام و حکومت اسلامی نیست، پس حکومت اسلامی جزء جدایی‌ناپذیر اسلام است. تشکیل حکومت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) موضوعی فرعی و عرضی نیست، بلکه تجلی ذات و ماهیت اسلام است که حفظ آن به‌مثابه حفظ اسلام قلمداد شده است. بنابراین ایشان نظام اسلامی را در عصر حاضر ام...

متن کامل

مبانی فقهی حفظ نظام در اندیشه سیاسی امام خمینی

یکی از مباحث مهم در اندیشه سیاسی، حفظ نظام است. این پژوهش، به بررسی مبانی حفظ نظام اسلامی در اندیشه امام خمینی+ بر اساس روش توصیفی و تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های فقه حکومتی پرداخته است. در اندیشه امام+ احکام سیاسی در راستای حفظ و شکوفایی دین است و نظام نیز قدرتی برای اجرای احکام دینی است و انعطاف در برخی موارد و شرایط اضطراری بر اساس اصول و محدودیت‌های خاص آن هم به‌طور موقت است. ایشان حفظ نظام را از...

متن کامل

بررسی اندیشه سیاسی امام خمینی

دغدغه اصلی این مقاله، ارائه نگرشی اندیشه‌شناختی و روشمند به اندیشه سیاسی امام خمینی+ و کاربرد نظریه در تجزیه و تحلیل اندیشه سیاسی است. پژوهش حاضر می‌کوشد تا مراحل مشکل‌شناسی، علل‌شناسی، آرمان‌شناسی و راه‌حل‌شناسی را در اندیشه سیاسی امام خمینی+، سازماندهی نظری کند. براساس یافته‌های پژوهش، مشکل اصلی جامعه ایران به نظر امام خمینی+ استبداد داخلی و استعمار خارجی بوده است؛ انحطاط فکری و اعتقادی مسلمی...

متن کامل

روش‌شناسی اندیشه سیاسی امام خمینی+

امام خمینی از محققان، فقیهان، متکلمان و اندیشمندانی است که با تحقیق و پژوهش در عرصه‌های گوناگون روشمندانه برخورد کرده است. از آنجایی که سیاست با موضوعیت انسان به تمام ابعاد هدایتی او نظر دارد لذا آثار امام خمینی از تکثر روشی برخوردار است و اندیشه سیاسی امام خمینی به لحاظ روش‌شناسی امری چند بعدی و مبتنی بر تمام منابع و ابزارهای معرفتی مورد نظر اوست. از این رو پرسش این نوشتار بیان چیستی روش‌شناسی...

متن کامل

نقش زندگی سیاسی در رهبری و شناخت سیاسی امام خمینی

  رابطۀ سیاست با زندگی اجتماعی دوسویه و متقابل است. یکی از طرف‌های مهم در این ارتباط، نخبگان و رهبران سیاسی هستند که نه در خلأ بلکه در یک محیط واقعیِ اجتماعی‌سیاسی پرورش یافته و فعالیت می‌کنند. اصولاً زندگی اجتماعی‌سیاسی به‌مثابۀ پدیده‌ای انضمامی، شناخت رهبران از خودشان و محیط پیرامون‌شان را شکل می‌دهد. در اینجا، سیاست نه پدیده‌ای ایدئالیستی، بلکه موضوعی است که وجه انضمامی و تجربی آن مقدم ...

متن کامل

وجوب حفظ نظام اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

به دلیل اطلاق حق حاکمیت به خداوند متعال در تفکر شیعی، نظام سیاسی در اسلام توحیدی است. چون اصل و پایه حفظ اسلام است و در واقع تمایزی بین اسلام و حکومت اسلامی نیست، پس حکومت اسلامی جزء جدایی ناپذیر اسلام است. تشکیل حکومت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) موضوعی فرعی و عرضی نیست، بلکه تجلی ذات و ماهیت اسلام است که حفظ آن به مثابه حفظ اسلام قلمداد شده است. بنابراین ایشان نظام اسلامی را در عصر حاضر ام...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 16

صفحات  119- 142

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023